Mimo tego, że w większości terapię integracji sensorycznej kojarzymy z salą wypełnioną huśtawkami, hamakami i drabinkami, proces diagnostyczny i terapeutyczny obejmuje znacznie więcej. Oczywiście, powyższe sprzęty to niemalże nieodłączny element ćwiczeń. Chcielibyśmy jednak zwrócić uwagę, że integracja sensoryczna to nie tylko koordynacja ruchów i równowaga. To także węch.
Aby lepiej zrozumieć skąd biorą się zaburzenia węchu oraz jaki mają one wpływ na zachowanie dziecka, warto na początku odpowiedzieć sobie na pytanie: dlaczego i jak odbieramy różne zapachy?
Co z tym węchem?
W naszym organizmie za węch odpowiada kilka struktur. Najbardziej podrzędną jest oczywiście nos i receptory węchowe znajdujące się w jego błonie śluzowej. Całość połączona jest ze specjalnym regionem w naszym mózgu -węchomózgowiem. Składa się ono z wielu ośrodków i odpowiada za odbieranie, przetwarzanie i interpretację impulsów niosących informację o zapachu.
Tutaj zachodzi również proces dyskryminacji węchowej - czyli zdolności do rozróżniania zapachów. Zmysł węchu jest także związany z odczuwaniem emocji, zapamiętywaniem wrażeń węchowych i nadawaniem im odpowiedniego zabarwienia emocjonalnego. W ten sposób łatwiej zrozumieć, że wrażenia węchowe, ich odbiór i przetwarzanie są integralnie połączone ze sposobem w jaki odbieramy i interpretujemy otaczający nas świat.
Trudności z węchem
Trudno o konkretne dane, które wskazywałyby jak często zaburzenia węchu występują u dzieci ze spektrum autyzmu. W praktyce jednak zauważamy, że objawy alarmujące, które mogłyby wskazywać na deficyty w tym zakresie, są często przeoczane. Dlatego warto skupić się na objawach, jakie mogą występować u dzieci z zaburzeniami przetwarzania wrażeń węchowych. Możemy wyróżnić między innymi:
Negatywne reagowanie na wiele zapachów. Może to dotyczyć zapachów bardzo dyskretnych jak np. detergenty do prania czy wręcz niewyczuwalnych dla innych osób, jak np. zapach towarzyszący innym ludziom i miejscom. Dziecko może niechętnie przytulać się do innych, znajomych osób czy czuć się niepewnie w nowych miejscach.
Szybka sygnalizacja nieprzyjemnego zapachu.
Częste zatykanie nosa.
Niechęć do korzystania z toalety.
Wyczuwanie nowych zapachów na dużą odległość.
Nietolerancja zapachów gotowanych potraw lub sprzątania np. na stołówce w szkole czy świeżo umytej podłogi w domu.
Wybiórczość pokarmowa - unikanie potraw o intensywnym zapachu.
U noworodków możemy zauważyć trudności z karmieniem piersią, ponieważ to właśnie zmysł węchu pozwala dziecku rozpoznawać matkę i bierze udział w inicjowaniu odruchu ssania.
U starszych dzieci uwagę opiekunów może zwrócić niespokojne zachowanie dziecka w szkole, nerwowość, trudności w skupieniu uwagi czy nadreaktywność ruchowa
Poszukiwanie silnych bodźców zapachowych np. śmieci, lakieru do paznokci, benzyny.
Ślinienie rąk
Wkładanie przedmiotów do nosa, ciągłe dłubanie w nosie.
Jak można zauważyć, wiele z wymienionych objawów, na pierwszy rzut oka wcale nie kojarzy się ze zmysłem węchu.
Dlatego warto spojrzeć na dziecko kompleksowo - począwszy od dokładnie zebranego wywiadu z rodzicami, szczególnie pod kątem niepokojących objawów. Wiele zachowań dziecka, może zostać błędnie zinterpretowana przez otoczenie, dlatego warto sięgnąć po konsultację specjalisty.
Węch w terapii SI
Oczywiście tak jak wiele deficytów sensorycznych, również węch może i zdecydowanie powinien być elementem terapii SI. Dzięki odpowiednim narzędziom i wsparciu terapeuty możemy skorygować i wzmocnić dyskryminację i pamięć węchową. W trakcie zajęć, układ nerwowy dziecka, poprzez stymulację odpowiednimi bodźcami zapachowymi, uczy się jak je odbierać, klasyfikować, rozpoznawać, odpowiednio interpretować i w końcu - adekwatnie na nie reagować. Ważne, by terapia i stosowane w jej trakcie narzędzia były dostosowane do naszych małych podopiecznych - te które widzicie na zdjęciach zdecydowanie przyciągają uwagę dzieci, dzięki czemu chętnie biorą udział w ćwiczeniach. W SensoMed dbamy o to, by terapia od samego początku była ukierunkowana na deficyty i potrzeby dziecka. Jednocześnie dzięki pracy naszych terapeutów i odpowiednim narzędziom, wiemy, że zajęcia są różnorodne i ciekawe. Według nas, prawdziwa i skuteczna terapia to taka, w której dziecko chętnie uczestniczy, czuje się bezpiecznie i przede wszystkim, świetnie się bawi.
Mamy nadzieję, że temat węchowych zaburzeń sensorycznych jest teraz prostszy i bardziej przystępny. Pamiętajmy, że na terapię integracji sensorycznej składa się wiele elementów. Każdy z nich jest ważny i w mniejszym lub większym stopniu, wymaga profesjonalnej opieki.
Commentaires