Fobię społeczną (określaną również jako lęk społeczny) możemy definiować jako zaburzenie psychologiczne polegające na silnym i uporczywym strachu przed sytuacjami społecznymi lub publicznym występowaniem. O lęku społecznym mówimy wtedy, kiedy wyraźnie przeszkadza w codziennym życiu i powoduje cierpienie. Najskuteczniejszą metodą ale nie jedyną, na poradzenie sobie z lękiem społecznym jest trening umiejętności społecznych. (TUS) oraz terapia poznawczo-behawioralna. W naszym kolejnym artykule omówimy jakie są typowe objawy dla fobii społecznej oraz metody na jej przezwyciężenie.
W obecnych czasach od małego w ludziach kształtowane są tzw. umiejętności miękkie, czyli umiejętność prezentacji i zwykłego dogadywania się z ludźmi. W późniejszym okresie życia, umiejętności miękkie decydują często o otrzymaniu wymarzonej pracy. Niestety z badań wynika, że co raz więcej osób dotyka fobia społeczna, która niezmiernie utrudnia rodzinne funkcjonowanie w świecie. Problem ten dotyka tak samo dorosłych jak i dzieci.
Objawy fobii społecznej
Lęk społeczny może przybierać różne formy i nie zawsze będzie polegał na lęku przed występowaniem, w tym przemawianiem publicznym. Może on bowiem przybierać również postać: tremy, niezdolności publicznego pisania lub jedzenia w warunkach publicznych, silnego rumienienia się, pocenia czy nawet drżenia w warunkach publicznych.
Osoby mogące cierpieć na fobie społeczną czują, że są obserwowane oraz że ich zachowanie nie spotka się z akceptacją grupy. Stąd częste występowanie zachować unikających.
Lęk społeczny objawia się u dzieci strachem przed pójściem do szkoły, izolowaniem się od grupy, brakiem apetytu czy ciągłym przygnębieniem.
U dorosłych fobia społeczna powoduje trudności w funkcjonowaniu w pracy, unikaniu konieczności wygłaszania prezentacji czy uczestniczenia w przyjęciach i spotkaniach w gronie znajomych.
Symptomami fobii społecznej są również:
problemy z koncentracją i zapamiętywaniem;
stany zaćmienia umysłu;
poczucie bycia gorszym;
odczuwanie frustracji i złości na siebie;
niezdolność nawiązywania kontaktu wzrokowego;
zbyt szybkie mówienie, mamrotanie;
unikanie trudnych sytuacji.
Ze wstępnych sugestii badaczy tego zjawiska wynika, że fobia społeczna wiąże się często z szerszymi problemami psychologicznymi. Często fobia ta jest następstwem innych traumatycznych przeżyć. Osoby, u których występuje lęk społeczny zdarza się, że pojawiają się również zaburzenia obsesyjne, agorafobia czy depresja.
Walka
Fobie społeczną leczy się przede wszystkich ze wsparciem psychologa.
Sam proces może polegać na kontrolowanej ekspozycji na sytuacje społeczne. Bardzo dobre efekty przynosi również trening umiejętności społecznych (TUS), który polega na pracy w małej grupie osób i wypracowywaniu umiejętności społecznych potrzebnych w codziennym życiu. Podczas TUS, dzieci nabierają wiary w sobie oraz odbudowują poczucie własnej wartości. Poznają również w jaki sposób okazywać emocje, przyjmować krytykę i ją okazywać. Dzięki uczestniczeniu w treningu umiejętności społecznych przezwycięża się nieśmiałość co ułatwia codzienne funkcjonowanie. Często przy leczeniu fobii społecznej wykorzystywana jest terapia poznawczo-behawioralna, skupiająca się na myślach i emocjach.
To co sami możemy zrobić, to pamiętać, aby nie obwiniać siebie za trudności w przezwyciężeniu trudności z występowanie publicznym, jeżeli cierpi na to nasza pociecha pamiętamy, aby zapewnić mu poczucie akceptacji i unikajmy porównywania. Nie koncentrujmy się na własnych wadach i ograniczeniach, znajdźmy pozytywne cechy nas samych lub naszych dzieci i to na nich się skupmy i je podkreślajmy. Warto ćwiczyć techniki wzmacniające poczucie własnej wartości. Taką techniką jest np. ubieranie w sposób odzwierciedlający własną osobowość, słuchanie ulubionych, dających "powera" piosenek czy wysłuchanie jednego z dostępnych w internecie wykładów motywacyjnych.
Istnieją metody aby na chwilę obniżyć lęk, musimy jednak pamiętać, że są to tymczasowe rozwiązania. Taką metodą jest aktywność fizyczna. Kiedy czujemy, narastający lek, spróbujmy się poruszać, pobiegać, zrobić kilka przysiadów- jakąkolwiek aktywność fizyczna powinna zmniejszyć nasze poczucie lęku. Niezapominajmy o oddechu, jeżeli zaczynamy oddychać zbyt gwałtownie, grozi nam hiperwentylacja, uspokójmy wtedy oddech przez wzięcie kilku głębokich i spokojnych oddechów.
Przy terapii lęku społecznego stosuje się czasem terapie farmakologiczną, w naszej ocenie jednak przyjmowanie leków należy traktować jako ostateczność z powodu wiążących się z nimi skutków ubocznych takich jak np. "spłaszczenie" emocji nie tylko tych negatywnych ale również pozytywnych.
Fobia społeczna dotyczy co raz większej liczby dorosłych oraz co raz częściej dotyka dzieci. Pamiętajmy, aby nie pozwolić by problem uniemożliwił nam szczęśliwe życie. Dzięki terapii i wspólnej pracy z terapeutą, lęków tych można się pozbyć.
Nie załamuj się jeżeli problem ten spotka Ciebie albo Twoje dziecko - w SensoMed pomożemy Ci go przezwyciężyć.
W Centrum Zdrowia SensoMed znajdziesz zajęcia dla dzieci i młodzieży wzmacniające pewność siebie, poczucie własnej wartości i pomagające przezwyciężyć fobię społeczną. Podczas zajęć uczymy również jak radzić sobie ze stresem, na zajęcia zapraszani są również goście jak np. wojskowi czy ratownicy, którzy opowiadają jak oni radzą sobie w sytuacjach kryzysowych.