Uszkodzenie mózgu powodujące wystąpienie zespołu mózgowego porażenia dziecięcego może być wynikiem różnych czynników związanych np. z przebiegiem ciąży, czy zdrowiem matki. W naszym kolejnym artykule postaramy się przybliżyć wam jakie są objawy zaburzeń w psychoruchowym rozwoju dziecka i jak możecie im przeciwdziałać wspólnie ze swoją poradnią rehabilitacyjną i psychologiczno-pedagogiczną.
Zapraszamy do lektury!
Mózgowe porażanie dziecięce jest schorzeniem narządu ruchu, stanowi zespół różnorodnych objawów zaburzeń czynności ruchowych i napięcia mięśni wywołanych uszkodzeniem mózgu lub nieprawidłowościami jego rozwoju. Upośledzenie rozwoju psychoruchowego nie jest jedynym objawem uszkodzenia mózgu. Do objawów zaliczamy również zaburzenia słuchu, wzroku, mowy, padaczkę czy upośledzenie umysłowe. Dlatego tak ważne jest objęcie dziecka już od najmłodszych lat kompleksową opieką fizjoterapuety oraz poradni psychologiczno-pedagogicznej, w której znajdzie pomoc psychologa, psychiatry oraz logopedy.
Objawy
Objawy zaburzeń psychoruchowych pojawiają się w różnych okresach życia i również ich charakterystyka jest uzależniona od wieku dziecka:
od urodzenia do 3 miesiąca życia- do objawów zaliczamy nadpobudliwość, nadwrażliwość na bodźce objawiającą się nagłymi ruchami całego ciała, gwałtowne zmiany napięcia mięśni, małą ruchliwość dziecka, duże obniżenie napięcia mięśni, trudności w karmieniu, brak rozwoju skupiania wzroku na przedmiocie;
od 4 do 8 miesiąca życia- do objawów zaliczamy brak zaniknięcia odruchów wyżej wymienionych, trudności w unoszeniu głowy i wyciąganiu kończyn górnych w położeniu na brzuchu, bardzo silne podpieranie się na kończynach górnych przy próbach stawiania, czy bardzo silne zaciskanie dłoni;
od 8 do 10 miesiąca życia objawami są: obniżone napięcie mięśni szyi i tułowia, wzmożone napięcie mięśni kończyn dolnych, brak chwytu lub brak możliwości jego rozluźnienia.
Zaburzenia słuchu występują u ok. 25% dzieci z dziecięcym porażaniem mózgowym, objawiają się one zniekształconym odbiorem słów i upośledzeniem rozumienia mowy. Zaburzenia słuchu objawiają się również przedłużeniem czasu reakcji na bodźce słuchowe.
W dziecięcym porażeniu mózgowym szczególnie często występują zaburzenia mowy oraz zaburzenia funkcji wzrokowych. Zaburzenia słuchu, wzroku oraz ruchu powodują problemy w orientacji przestrzennej. U dzieci z porażeniem mózgowym zdarzają się również ataki padaczki. W szczególności obserwacji wymagają dzieci matek, u których ciąża przebiegała nieprawidłowo ale również wcześniaki czy dzieci z grupy ryzyka okołoporodowego. W przypadku wystąpienia i nieustępowania jednego w powyższych objawów należy skonsultować się z fizjoterapeutą, psychologiem oraz neurologiem w celu ewentualnego wykluczenia porażenia mózgowego.
Rehabilitacja
Rehabilitacja dziecka z dziecięcym porażaniem mózgowym ma na celu przede wszystkim wypracowanie takich czynności ruchowych, które mimo trwałego uszkodzenia mózgu będą najbardziej, jak tylko to możliwe, zbliżone do prawidłowych i zapobiegną utrwalaniu nieprawidłowym przykurczom mięśniowym oraz deformacją w układzie kostno-stawowym.
U najmłodszych dzieci (niemowląt i małych dzieci), które z racji wieku nie wykonują poleceń fizjoterapeuty, najczęściej stosuje się tak zwane techniki odruchowe takie jak metoda Bobatha, która polega na hamowaniu nieporządanych odruchów i nieprawidłowych wzorców ruchowych w szczególności u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. Metoda Bobatha, jest uznawana za jedną z najskuteczniejszych metod terapii dzieci z zaburzeniami psychoruchowymi, która z powodzeniem stosowana jest w naszej Poradni SensoMed. Rehabilitacja najlepiej aby była prowadzona o stałych porach, kiedy dziecko nie jest głodne i wykazuje najlepszy nastrój. Warunki powinny zapewniać dziecku wygodę oraz poczucie bezpieczeństwa.
Rehabilitacja dziecka z zaburzeniami psychoruchowymi jest najczęściej procesem długotrwałym, wymagającym ścisłej współpracy między fizjoterapeutą, a domem rodzinnym i opiekunami dziecka. Co więcej terapia dziecka z takimi zaburzeniami nie zatrzymuje się na rehabilitacji ale obejmuje również rewalidacje psychopedagogiczną czyli pomoc w zaspokojeniu potrzeb psychicznych przez organizowanie zajęć usprawniających zaburzone funkcje poznawcze. Pomoc dla dziecka obejmuje również terapie logopedyczną i neruologopedyczną, jak również może obejmować terapie integracji sensorycznej, terapie motodą A.Tomatisa oraz metodą Sherbourne. Dla przykładu na zaburzenia słuchu oraz problemów z koncentracją, o których wyżej wspominaliśmy świetnie sprawdza się pomoc logopedyczna wykorzystująca terapię metodą A.Tomatisa. Zarówno zajęcia rehabilitacyjne prowadzone przez opiekunów w domu jak i w poradni, przeprowadzane są w formie zabawy.
Przede wszystkim jednak dzieciom z dziecięcym porażeniem mózgowym należy zapewnić miłość oraz poczucie bezpieczeństwa, które stanowią najlepszy fundament dla prowadzanej terapii.
"Z dzieckiem jest jak z pudełkiem – zauważyłam – Trudno wyjąć coś, czego się nie włożyło."
Antoine De Saint-Exupery „Mały Książę”
Źródła:
M. Borkowska, ABC Rehabilitacji Dzieci, Mózgowe porażenie dziecięce, wyd. Pelikan, Warszawa 1989 r.
J. Czochańska, Neurologia dziecięca, wyd. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1985 r.
Comments